15 Ekim 2008 tarihinde başlayan “Kadınlık Sanatı” adlı projenin amaç ve hedeflerinin temel dayanağı, aslında dünyada uzun zamandır uygulanan ve Türkiye’de de son yıllarda yayılan ve gelişen “Sanatla Toplumsal Dönüşüm” fikri ve uygulamasıdır. Özellikle tiyatro sanatı insanı insanla anlatması, canlılığı ve yakınlığı ile empati duygusunu uyandırarak, ayna tutar ve seyircide farkındalık yaratır. Bu projenin öncelikli amacı toplumdaki cinsiyet ayrımcılığının tiyatro yolu ile fark edilmesi ve bunun hem birey hem de toplum olarak giderilmesidir. Kadın varlığının ve kadın sorunlarının işlendiği “Dış Ses” adlı oyunun Trabzon’un önceden belirlenen 11 köy ve mahallerine gidilerek oynanması ve ardından proje ekibinin seyirciyle söyleşmesi, avukat ve sosyal hizmet uzmanın sunumlarıyla ve kadınlarla özgüven ve kendini ifade etme konusunda atölye çalışmalarıyla desteklenmiştir.
Belirlenen sınırlar içinde (Tiyatro oyununun turne şeklinde köy ve mahallelerde oynanması ve tiyatro yolu ile kadınlara ulaşılması) Kadınlık Sanatı projesi, projelendirme aşamasındaki hedef ve amaçlarına ulaşmış bir projedir. Sosyal ve toplumsal değişim projelerinde başarıyı tespit etmek ve onu matematiksel olarak belirlemek her zaman zordur. Proje sayısal olarak toplam 2095 seyirciye (1389 kadın, 706 erkek) ulaşmıştır, ancak bu proje için en önemli feedback, oyundan sonra seyirci ile söyleşilmesi ve seyircinin tepkisinin anında belgelenmesidir. (Bütün bunlar çekilmiştir)
Tiyatro oyununun “onlara” giderek oynanması, hayatlarında hiç tiyatro izlememiş kadınların (ya da genel olarak insanların) 2 saatlerini ayırıp, kendileri için bir şey yaparak, evdeki yemeği, çocuğunun ihtiyaçlarını vs. unutarak izlemeleri projenin temelde başarısıdır. Ayrıca onlar izlesin diye bazı organizasyonların yapılıp, bunun kendi “bölgelerinde” olması, yani bu faaliyetlerin onların “ayağına gelmesi” de (gelen tepkilerle tespit edilerek), birilerinin onlar için bir şeyler yapması şeklinde pozitif değerlendirilmiştir. (Seyircilerden hep şu ve benzeri tepkiler gelmiştir:-Aaa!!!! buraya kadar bizim için gelmişler!)
Oyundan sonra yapılan söyleşiler göstermiştir ki oyun tam olarak anlaşılmış ve seyirci kendisini oyundaki ev hanımı karakteriyle özdeşleştirmiştir. Projenin içeriğini oluşturan Dış Ses adlı oyun, toplumsal yaşamda “kadın”ın varlığını sorgulayan bir oyundur. Oyunda biri ev kadını, diğeri iş kadını iki kadının yaşamları bir anlamda karşılaştırılıp, ikisinin de kabinde (aslında kabin de tam kapalı değildir, çıkmak aslında çok kolaydır ama bir o kadar da zordur!) olması ve çıkamaması, seyirci de kaba bir deyişle “yok aslında birbirimizden farkımız” noktasına getirmesi istenen bir sonuçtur. Gelen tepkilerle bu sonuca ulaşılmış, kadınlar oyundaki ev kadınıyla kendilerini özleştirdikleri için, ev kadının içindeki durumu daha iyi anladıklarını söylemişlerdir. Oyunun sonundaki -rejisörün yorumu üzerine-dışarı çıkmaları ise seyirci tarafından tam olarak algılanmıştır, çıkış vardır. Oyundan sonra gelen tepkilerden birkaç örnek vermek gerekirse; genellikle seyirci ev kadınını oynayan arkadaşa sarılıp, “sen aynı beni oynadın, hayatım ne kadar da zormuş” , ya da “ha siz öyle kabinlerden çıkamayınca ben bir daraldım, bir daraldım, gelip sizi çıkarıverecektim” “ama sonunda çıkabildiler, demek çıkış varmış” gibi.
Seyirci tepkileri projenin gücünü ortaya koyarken, diğer yandan seyircinin yaşamındaki değişimleri ya da yansımaları devamında takip edememesi yada onların yaşam pratiklerine olan katkısını ölçememesi belki de bu projenin en zayıf yönüdür. Ancak bunun takibi ve belirlenmesi de, en baştan başka şekilde şekillenecek olan başka bir projenin içeriğini oluşturur.
2009 yılı DİREKLERARASI-LİONS Trabzon ili-Özel ödülüne layık bulundu.
BASINDA PROJEMİZ
Kadınlık Sanatı Projesine yerel ve ulusal medyanın ilgisi beklenenin çok üstünde olmuştur. Bu durum sosyal yönü olan sanatsal projelerin önemini bir kez daha göstermiştir.
-Kasım 2008:TRT Trabzon radyosunda koordinatör ve yönetmenle program
-4 Mart 2009 :TRT İstanbul radyosunda canlı Dış Ses oyununun yazarı ve yönetmeniyle program
-“Sahne” adlı tiyatro dergisinin Mart-Nisan sayısında projenin açıklanması,anlatılması
-26 Mart 2009 :TRT 2 televizyonunda Kültür Sanat programında projenin açıklanması, anlatılması ve oyundan bir kesitin yayınlanması
-RadikaL 02.03.2009
-Cumhuriyet 27.10.2009
www.kadinlarkulubu.com/portal/kultursanat/projenin-adi-kadinlik-sanati-trabzon-sehir-
www.yuksektopuklar.net/etkinlik-konser-parti-tiyatro/tiyatro/1074-kadinlik-sanati.html - 33k
www.ucansupurge.org/index.php?option=com_content&task=view&id=4691&Itemid=80 - 29k
bulunmaztiyatro.blogspot.com/2009/03/trabzon-sehir-tiyatrosu-dernegi-2006.html - 75k –
www.haber61.net/news_detail.php?id=33749 - 48k
www.tiyatrodergisi.com.tr/detay.php?hng=128 - 39k
www.yazarkafe.com/kultur_sanat/kadinlik_sanati.html - 95k -
www.tiyatrodunyasi.com/haberdetay.asp?haberno=2634 - 44k –
www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&Date=02.03.2009&ArticleID=924051 - 40k
www.kadinhaberleri.net/index.php?ctgr_id=29&content_view=7626 - 45k
www.supernovatr.com/fatma-babuscu-kadinlik-sanati-t85216.html?p=612041 - 64k
www.turkiyeinternette.com/haber/3176-roportaj-kadinlik-sanati-projesi-ile-ilgili-yesilaraz-ile-s.html - 42k -
www.trabzonsanat.com/haber/habergoster.php?haber_id=199 - 41k
www.internethaber.eu/kultur-sanat/75-kultur-sanat/4200-cinsiyet-esitligine-tiyatroyla-vurgu - 78k
www.takagazete.com/kose.php?id=585 - 51k
www.trabzonunsesi.com/news_detail.php?id=33922 - 42k –
www.semaverdergisi.com/Tiyatroyla-cinsiyet-esitligine-vurgu--2526.html - 29k -
www.tiyatronline.com/yhaber3181.htm - 19k -
www.gezikolik.com/tr/SearchResult.aspx?cri=dünyadaki+kuleler+&ccity=0 - 243k –
www.cumhuriyet.com.tr/?im=yhs&kid=20&ilk=10 - 29k –
www.porttakal.com/haber-cinsiyet-esitligine-tiyatroyla-vurgu-265541.html - 25k
www.tiyatrodunyasi.com/haberdetay.asp?haberno=2278 - 48k
www.sozbitti.com/index.php?showtopic=18895 - 79k
hotnews.hughpages.com/info_13107_t_287821.php - 12k
bulunmaztiyatro.blogspot.com/2009/03/trabzon-sehir-tiyatrosu-dernegi-2006.html - 75k
www.karadenizgazete.net/haber_ayrinti.php?h_id=49523 - 24k
www.gunlukgazetesi.com/haber.asp?haberid=71207 - 19k –
tiyatroyun.blogspot.com/2009/02/trabzon-sehir-tiyatrosunun-birlesmis.html - 92k www.yeniozgurpolitika.org/yazdir.php?hid=44854 - 5k
www.32gunhaber.com/Haber/Haber.aspx?NI=5003 - 51k – www.yazarkafe.com/kultur_sanat/kadinlik_sanati.html - 95k
www.trabzonunsesi.com/news_detail.php?id=33922 - 42k –
www.yasamkadin.com/1969/12/31/cinsiyet-esitligine-tiyatroyla-vurgu.html - 109k -
www.turkmedya.com/V1/Pg/NewsCityDetail/NewID/170199/.../Trabzon/.../tiyatro_arakli_da_2_kez_sahne_alacak.html - 37k -
www.trabzon.gov.tr/S.aspx?id=11 - 49k
www.oyuncutayfasi.org/haber_detay.asp?tur=20&id=145 - 105k
www.sanatdergi.com/modules.php?name=News&file=article&sid=1635 - 51k –
susuzkuyu.com/ - 12k – www.gogobaba.com/soz/köylerde-tiyatro-oynanacak - 26k
www.realist.gen.tr/haber/10516/annesi-sirlarini-anlatacak.htm - 41k -
Trabzon Şehir Tiyatrosu
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi
Ortahisar Mah. Trabzon